## 🔐 چگونه از GRUB در لینوکس با رمز عبور محافظت کنیم
**GRUB (Grand Unified Bootloader)** بوتلودری است که در اکثر توزیعهای لینوکس برای مدیریت بوت سیستم استفاده میشود. اگر کسی به فیزیکی سیستم دسترسی داشته باشد، میتواند از طریق GRUB وارد حالت ریکاوری شود و دستورات روت را اجرا کند. برای جلوگیری از این مسئله، میتوانیم GRUB را با رمز عبور محافظت کنیم.
---
## 🛠 مراحل تنظیم رمز عبور برای GRUB
### ✅ مرحله ۱: ساخت رمز هششده (Encrypted Password)
ابتدا باید یک رمز عبور هششده تولید کنیم.
برای GRUB2:
```bash
grub-mkpasswd-pbkdf2
```
🔸 پس از وارد کردن رمز دلخواه، خروجی مشابه زیر دریافت میکنید:
```
PBKDF2 hash of your password is grub.pbkdf2.sha512.10000.XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
```
این هش را کپی کنید.
---
### ✅ مرحله ۲: ویرایش فایل تنظیمات GRUB
باز کردن فایل پیکربندی `/etc/grub.d/40_custom`:
```bash
sudo nano /etc/grub.d/40_custom
```
و اضافه کردن خطوط زیر (با قرار دادن هش رمز تولید شده):
```bash
set superusers="admin"
password_pbkdf2 admin grub.pbkdf2.sha512.10000.XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
```
🔸 میتوانید به جای `admin` هر نام کاربری دلخواهی قرار دهید.
---
### ✅ مرحله ۳: بروزرسانی GRUB
بعد از اعمال تغییرات، باید GRUB را بهروزرسانی کنید:
#### در Ubuntu / Debian:
```bash
sudo update-grub
```
#### در RHEL / CentOS / Fedora:
```bash
sudo grub2-mkconfig -o /boot/grub2/grub.cfg
```
---
### ✅ مرحله ۴: تست و بررسی
سیستم را ریاستارت کرده و با نگهداشتن کلید `Shift` یا `Esc` وارد منوی GRUB شوید. حالا برای ورود به تنظیمات یا حالت ریکاوری، سیستم از شما نام کاربری و رمز عبور میخواهد.
---
## 🔐 نکات امنیتی:
* برای امنیت بیشتر، بوتلودر را نیز با رمز BIOS محافظت کنید.
* دسترسی فیزیکی به سرور را محدود کنید.
* حتماً از فایلهای پیکربندی بکاپ بگیرید پیش از هر تغییری.
---
## ✅ نتیجهگیری
محافظت از GRUB با رمز عبور، یک لایهی امنیتی بسیار مهم برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به حالت روت یا ریکاوری در لینوکس است، بهخصوص در سرورها و سیستمهای مهم. با چند خط کد ساده، میتوانید از امنیت بوت سیستم خود مطمئن شوید.